Τα συναισθήματα ακολουθούν τις σκέψεις σας με την ίδια σιγουριά που τα παπάκια ακολουθούν την μητέρα τους. Αλλά το γεγονός ότι τα παπάκια ακολουθούν πιστά δεν αποδεικνύει ότι η μητέρα ξέρει που πηγαίνει.’’
David D. Burns “Feeling Good”, 1980 Ψυχίατρος, Γνωστικός Θεραπευτής
Τι είναι η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία (ΓΣΘ)
Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία (Cognitive Behavioral Therapy) είναι μια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, που βασίζεται στην παραδοχή ότι συχνά τα προβλήματα μας προέρχονται, όχι από τις αντικειμενικές καταστάσεις γύρω μας, αλλά από τον τρόπο που εμείς τις κατανοούμε, τις ερμηνεύουμε και στην συνέχεια αντιδρούμε απέναντι σε αυτές. Σύμφωνα με τη Γνωστική Συμπεριφορική Θεωρία οι σκέψεις μας είναι αυτές που επηρεάζουν την συναισθηματική μας κατάσταση και μας οδηγούν σε συγκεκριμένες συμπεριφορές. Στη βάση των περισσοτέρων ψυχολογικών διαταραχών θα συναντήσουμε δυσλειτουργικές σκέψεις και παράλογες πεποιθήσεις τις οποίες τα άτομα δέχονται άκριτα και αναντίρρητα θεωρώντας τες απόλυτες αλήθειες που δεν σηκώνουν αμφισβήτηση.
Οι 10 αρχές της Γνωστικής Θεραπείας
(Judith, S. Beck, «Εισαγωγή στην Γνωστική Θεραπεία»,
Εκδόσεις Πατάκη, 2000)
Που αποσκοπεί
Στόχος της ΓΣΘ είναι η αντικατάσταση των δυσλειτουργικών αυτών πεποιθήσεων με σκέψεις και ερμηνείες που αφενός αγγίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό την πραγματικότητα αφετέρου επιτρέπουν στο άτομο μεγαλύτερο βαθμό αυτενέργειας, ανοίγοντας του επιλογές που δεν είχε πριν φανταστεί. Επίσης, ενθαρρύνει το άτομο, εντός του υποστηρικτικού θεραπευτικού πλαισίου, να υιοθετήσει νέες συμπεριφορές προκειμένου να δοκιμάσει στην πράξη την εγκυρότητα των πεποιθήσεων του. Ως αποτέλεσμα η αλλαγή επέρχεται μεν ως γνωστική διαδικασία, αλλά επισφραγίζεται και με την εκμάθηση νέων τροπών συμπεριφοράς και αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον.
Αλλάζοντας τον τρόπο που σκεφτόμαστε -για τον εαυτό μας και τους γύρω μας- μπορούμε να βελτιώσουμε σημαντικά την ψυχική μας διάθεση, την αυτοεκτίμηση μας αλλά και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Το ελπιδοφόρο μήνυμα της ΓΣΘ είναι ότι μπορούμε, αλλάζοντας τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας, να αλλάξουμε τελικά τον εαυτό μας.
Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική για αγχώδεις διαταραχές (διαταραχή πανικού, κοινωνική φοβία) και διαταραχές της διάθεσης, διαταραχές πρόσληψης τροφής και των προβλημάτων σε ζευγάρια.